Ontstaansgeschiedenis
En zo is het allemaal begonnen…
Oprichtster van de Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost-Brabant is Joke de Haas. Zij was betrokken als adviseur van het Zelfhulp Netwerk en van de Raad van Zelfhulp. Voor haar overlijden in 2022 vertelde ze haar verhaal over hoe het ooit allemaal begon:
‘Medio jaren tachtig zochten Hans en Hetty Flaman van de AA voor een van hun groepsleden een Zelfhulpgroep rond incestproblematiek. Zoekende kwamen zij diverse groepen tegen. Maar niet de groep die zij zochten. Hans heeft de toen bekende zelfhulpgroepen bij elkaar geroepen en het resultaat was de initiatiefgroep Zelfhulp Netwerk Eindhoven Kempenland, waar ik ook lid van werd. Na ruim 6 jaar onderhandelen, gaven Hans en Hetty het op en probeerde ik toch nog iets van de grond te krijgen. 21 september 1990 was de stichting Zelfhulp Netwerk (ZHNW) Eindhoven Kempenland dankzij de gemeente Eindhoven geboren.’
Vergaderen in de woonkamer
‘Naast een subsidie kregen de niet-gesubsidieerde zelfhulp- en patiënten organisaties kopieer- en verzendfaciliteiten. We begonnen met 8 aangesloten groepen. Het kantoor? Dat was mijn logeerkamer; mijn huiskamer werd gebruikt als groeps- en vergaderruimte. Het was dus heel belangrijk om huisvesting te zoeken. We hebben ons laten ondersteunen door een Raad van Advies. Deze Raad bestond uit medewerkers uit de GGZ, de verslavingszorg, maatschappelijk werk, een huisarts, een notaris en een bankdirecteur. De voorzitter was medewerker van de gemeente. Mede dankzij die Raad stond de deur naar de instellingen op een bepaald moment op een kiertje. Na heel veel overleg met de GGD, de gemeente Eindhoven en diverse patiëntenorganisaties werd door de gemeente Eindhoven in 1993 goedkeuring gegeven voor het Pand Informele Zorg.’
De groei was ingezet
‘Het ZHNW kon vanaf dat moment groeien en spreidde haar vleugels uit van Eindhoven Kempenland naar Zuidoost-Brabant met een dependance in Helmond. Uit het hele land kwamen vragen voor ondersteuning bij het opzetten van zelfhulpinitiatieven. De stichting Kenniscentrum Zelfhulp werd opgezet om zodoende financiële mogelijkheden te zoeken voor nieuwe initiatieven. De Provincie Noord-Brabant heeft financiën vrijgemaakt voor het opzetten van steunpunten Zelfhulp in Noord-Brabant en enkele bestuursleden van het ZHNW namen zitting in het Kenniscentrum Zelfhulp. Momenteel zijn er 104 groepen en organisaties die door het ZHNW gefaciliteerd en ondersteund worden.’
‘Na een tijdje vroeg de werkgroep Ervaringsdeskundigheid of zij zich bij het Kenniscentrum aan kon sluiten. Na enig overleg ontstond het Kenniscentrum Zelfhulp en Ervaringsdeskundigheid. Het ZHNW heeft zich na enkele jaren teruggetrokken uit het Kenniscentrum, omdat dit centrum zich vooral op Ervaringsdeskundigheid richtte.’
De vragen bleven komen
‘Bij het twintigjarig bestaan werd de Raad van Advies ontbonden. Wij waren inmiddels behoorlijk in staat om onze weg zelf uit te stippelen. De vragen om ondersteuning bleven bij het ZHNW binnenkomen omdat de steunpunten Zelfhulp in Noord-Brabant zich ook uit het Kenniscentrum hadden teruggetrokken. Vanuit de samenwerking en ondersteuning van de gezamenlijke steunpunten is het idee ontstaan om Zelfhulp Nederland op te zetten. Ook andere regio’s sloten zich aan, er waren gesprekken met Weert, Almere, Groningen, Ede-Wageningen en Nijmegen. Zelfhulp Nederland i.o. is inmiddels actief en samen met de Fontys Hogeschool en Movisie zijn we bezig om samen op te trekken om Zelfhulp in de landelijke beleidskaders te krijgen.’
Raad van de Zelfhulp
‘Omdat er door mijn afscheid geen zelfhulpmensen meer zitting zouden hebben in het bestuur van het ZHNW, is besloten om de Raad van de Zelfhulp op te zetten. De Raad bestaat uit zeven personen, een onafhankelijk voorzitter en 6 contactpersonen vanuit de zelfhulpgroepen. De Raad moet er vooral voor zorgen dat het bestuur de juiste beslissingen neemt om het wezen van Zelfhulp uit te dragen. Daarnaast is de Raad mede verantwoordelijk voor de inhoudelijke vragen over zelfhulp. Waar nodig denken de leden mee over de deskundigheidsbevordering voor contactpersonen van groepen.’
Joke de Haas heeft in 2010 het boek ‘De ziel van Zelfhulp’ geschreven.
Klik hier indien u het boek wil lezen.
